Πολύτιμες Βίδες (Μέρος Α')

Οι βίδες (ελληνικά κοχλίας-ες) αποτελούν συνδετικά στοιχεία ανάμεσα σε υλικά, όμοια ή διαφορετικά μεταξύ τους, ώστε να επιτρέπουν τη στερέωση, τη σύνδεση-σύσφιξη ή την κίνηση τους.

Λίγα λόγια για την ιστορία της βίδας…

◾ Η πρώτη βίδα χρησιμοποιήθηκε σε μηχανήματα πρέσας (λαδιού και κρασιού) από τους Αρχαίους Έλληνες.

◾Στις αρχές του 16ου αιώνα χρησιμοποιήθηκαν ως συνδετικά στοιχεία σε στρατιωτικά όπλα.

◾Ωστόσο η βιομηχανική παραγωγή της βίδας δεν ξεκίνησε νωρίτερα από τα μέσα του 17ου αιώνα.

◾Η μηχανή για την παραγωγή κωνικών σπειρωμάτων ανακαλύφθηκε το 1842.

Οι βίδες αποτελούν ένα εκπληκτικά ευέλικτο και ισχυρό συνδετικό μέσο. Η βασική ιδέα είναι ένα σπείρωμα που χρησιμοποιείται για τη σύνδεση διαφορετικών υλικών μεταξύ τους όπως ξύλο, μέταλλο, γυψοσανίδα, τσιμέντο και πλαστικό. Ανάλογα με το σκοπό χρήσης τους και προκειμένου να επιτευχθεί η μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας τους, έχει σχεδιασθεί μια μεγάλη ποικιλία βιδών.

Οι διάφοροι τύποι βίδας μπορούν να ταξινομηθούν σύμφωνα με το είδος, το βήμα και τη μορφή του σπειρώματος, τις μεθόδους οδήγησης και το σχήμα κεφαλής της βίδας.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τους πιο δημοφιλείς:

Τύποι κεφαλής (μέθοδοι οδήγησης)

Ίσια ή Θυριδωτή (slot) : είναι ίσως το πιο παλιό και κοινό είδος κεφαλής με μια γραμμική σχισμή ως κατάλληλη υποδοχή για χρήση κλασσικού κατσαβιδιού. Έχει απλή σχεδίαση και ευκολία στη χρήση. 

Σταυρού (Phillips): μπορεί να θεωρηθεί μια βελτιωμένη εκδοχή της θυριδωτής, έχει σταυροειδές σχήμα και είναι σχεδιασμένη να ξεβιδώνει με σταυροκατσάβιδο. Τα κύρια πλεονεκτήματα του είναι ότι λόγω σχήματος μειώνεται η ποσότητα της δύναμης που απαιτείται από τον χρήστη, όταν υπόκειται σε μεγάλη δύναμη «σπρώχνει» το κατσαβίδι εκτός εσοχής προκειμένου να μην καταστραφεί το σπείρωμα ενώ ταυτόχρονα περιορίζει τη διολίσθηση του κατσαβιδιού. Από την άλλη όμως αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή της κεφαλής της βίδας. 

Άλεν (Hex) : ο τύπος αυτός διαθέτει εξαγωνική εσοχή και κινείται με εξάγωνο κατσαβίδι. Η πολύ καλή επαφή του κατσαβιδιού στην κεφαλή μειώνει την ποσότητα της δύναμης που απαιτείται για να γυρίσει η βίδα ενώ αποτρέπει τη διολίσθηση του κατσαβιδιού και ως εκ τούτου τη βλάβη της βίδας. Το μειονέκτημα είναι ότι δεν μπορεί να ασκηθεί μεγάλη δύναμη. Γενικής χρήσης.

 Τετράγωνη (Square ή Robertson) : στην Ελλάδα η χρήση της είναι σπάνια, ενώ στον Καναδά και άλλες χώρες είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Έχει το πλεονέκτημα ότι αποτρέπει την ολίσθηση του κατσαβιδιού από την άλλη όμως περιορίζει και τη δύναμη που μπορεί να ασκηθεί από τον χρήστη. Απαιτεί ειδικό κατσαβίδι.

 Πόζιντραϊβ (Pozi) : αυτού του τύπου οι κεφαλές διαθέτουν δύο σταυροειδείς υποδοχές, με τις υποδοχές του λεπτού σταυρού λιγότερο έντονες από ότι του βασικού. Προσφέρουν επιπλέον σταθερότητα και περιορίζουν την ολίσθηση στη χρήση του κατσαβιδιού όταν ασκείται πίεση. Θεωρούνται ιδανικές για γωνίες και περιορισμένους χώρους. Τον τύπο αυτό τον συναντάμε κυρίως σε νοβοπανόβιδες.

Τορξ (Torx Star): έχουν σχήμα αστεριού με έξι ακτίνες. Τα κύρια οφέλη είναι η μείωση στην ποσότητα της δύναμης που απαιτείται για να γυρίσει η βίδα καθώς και η αποτελεσματική εξάλειψη ολίσθησης, διατηρώντας παράλληλα την μακροζωία της βίδας. Θεωρείται ασφαλείας λόγω της χρήσης εξειδικευμένου κατσαβιδιού. Υπάρχει και με ακίδα στο κέντρο η οποία ονομάζεται Ρέζιστροξ.